Co to jest jaskra?
Jaskra jest chorobą oczu, która może prowadzić do trwałej utraty wzroku, jeśli nie zostanie w czasie rozpoznana i leczona. Jaskra jest jednym z głównych przyczyn ślepoty na całym świecie, a ryzyko zapadnięcia na nią wzrasta wraz z wiekiem. Choroba ta charakteryzuje się uszkodzeniem nerwu wzrokowego, który przekazuje informacje z oka do mózgu. Uszkodzenie to jest często spowodowane zbyt wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym (IOP) – ciśnienie płynu wewnątrz gałki ocznej, ale nie zawsze.
Rodzaje jaskry
Istnieją trzy główne typy jaskry: jaskra pierwotna otwartego kąta, jaskra pierwotna zamkniętego kąta oraz jaskra wtórna.
Jaskra pierwotna otwartego kąta to najczęstszy typ jaskry i, jak sama nazwa wskazuje, kąt pomiędzy rogówką a tęczówką (gdzie przepływa płyn wewnątrzgałkowy) pozostaje otwarty. W tym przypadku ciśnienie wewnątrzgałkowe stopniowo wzrasta na skutek zwiększonego oporu przepływu płynu.
Jaskra pierwotna zamkniętego kąta występuje, gdy przestrzeń między tęczówką a rogówką jest zbyt mała i płyn wewnątrzgałkowy nie może swobodnie przepływać, prowadząc do zwiększenia ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.
Jaskra wtórna rozwija się w wyniku innych chorób oczu, takich jak urazy oka lub stan zapalny oka.
Objawy jaskry
Objawy jaskry mogą zależeć od typu choroby. W przypadku jaskry pierwotnej otwartego kąta objawy są zwykle niewidoczne w początkowej fazie choroby, ale w miarę postępu choroby mogą się pojawić: bóle głowy, upośledzenie widzenia w nocy, zniekształcenie obrazów, ze zwężeniem pola widzenia. Pacjent może nie zauważyć tych objawów na początku choroby, ale z czasem coraz mniej widzi. W przypadku jaskry pierwotnej zamkniętego kąta mogą wystąpić bóle oczu, nudności, wymioty, widzenie tęczowego pierścienia wokół źródła światła. W przypadku jaskry wtórnej objawy są zwykle związane z chorobą podstawową.
Leczenie jaskry
Obecnie leczenie jaskry ma na celu kontrolowanie ciśnienia wewnątrzgałkowego, aby zapobiec uszkodzeniu nerwu wzrokowego i utracie wzroku. Leki na receptę mogą pomóc zmniejszyć ciśnienie wewnątrzgałkowe poprzez zmniejszenie produkcji płynu lub zwiększenie odpływu płynu. Operacje chirurgiczne, takie jak trabekulektomia, mają na celu usunięcie blokady w przyczepie płynu lub zwiększenie jego odpływu.
W przypadku jaskry przechodzącej do postaci zaawansowanej, leczenie może nie być skuteczne w przywróceniu utraconego już wzroku. Regularne kontrole u okulistów mogą pomóc w czasowym wykryciu jaskry i zapobiec jej postępowaniu. Warto pamiętać, że takie kontrole okulary nie zastąpią i nie da się ich uniknąć. Leczenie jaskry jest długoterminowe, dlatego osoby chore na jaskrę powinni leczyć się pod kontrolą okulisty oraz przestrzegać zaleceń lekarza.